Monumenten

Als u uw monument wilt verbouwen, restaureren of verduurzamen is dat altijd maatwerk. Dit hangt af van de monumentale waarden van het pand.
In het erfgoedregister (monumentenlijst) (pdf, 433 KB) vindt u of uw pand een monument is. Neem in een vroeg stadium contact op met de adviseur vergunningen voor monumenten.
Contact over monumenten
Het is belangrijk op tijd contact op te nemen en uw plannen voor te leggen. Stuur een e-mail met uw vraag naar: administratievth@debuch.nl(Verwijst naar een e-mailadres). Vermeld dat het om een monument gaat. Of vul een informatieverzoek in.
Vergunning nodig of niet
De binnen- en buitenkant van een monument zijn beschermd. Voor de meeste werkzaamheden is dan ook een vergunning nodig. Regulier onderhoud is een uitzondering zolang vorm, kleur, materiaal en uitvoering niet veranderen.
Vergunning verplicht
- Restauratie met wijzigingen in vorm, kleur, materiaal of uitvoering. Bij deze werkzaamheden is een vergunning wel nodig. Sommige onderdelen van een pand vallen niet onder de bescherming. Bij twijfel, neem contact op met de gemeente. Een restauratie is ook vaak een goed moment om een monument te verduurzamen.
Reden van monumentale waarde
Voor elk monument is een redengevende omschrijving opgesteld. Hierin staat waarom het monument waardevol is.
- Monumentale waarden van een gebouw of structuur.
- Geschiedenis van het gebouw of structuur.
- Stedenbouwkundige omgeving en architectuur van het gebouw.
- Elementen die buiten bescherming vallen.
Oudere omschrijvingen bevatten soms alleen basisinformatie ter identificatie van het monument. De binnen- en de buitenkant van een gebouwd monument zijn altijd volledig beschermd, tenzij anders beschreven.
De redengevende omschrijving is van belang als u verbouwplannen hebt voor uw monument. De redengevende omschrijving van uw provinciaal of gemeentelijk monument vraagt u op bij de gemeente onder de knop "informatieverzoek bouwen en verbouwen". De redengevende omschrijvingen van rijksmonumenten vindt u in het rijksmonumentenregister(Verwijst naar een externe website)
Bouw- en cultuurhistorisch onderzoek
Als u een verbouwplan heeft voor uw monument, dan biedt de redengevende omschrijving soms te weinig houvast voor toetsing. Dan is een bouw- en cultuurhistorisch onderzoek nodig. Dit moet zijn uitgevoerd volgens de richtlijnen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed(Verwijst naar een externe website)
- U doet de vergunningscheck in het Omgevingsloket(Verwijst naar een externe website).
- Hebt u vragen, mail dan naar administratievth@debuch.nl(Verwijst naar een e-mailadres).
- Twijfelt u over de haalbaarheid van uw plan? Vul dan eerst een conceptverzoek (pdf, 148 KB) in. U krijgt dan een reactie of het zinvol is om een omgevingsvergunning aan te vragen. U voorkomt onnodige vertraging in de behandeling van de definitieve aanvraag.
- Is alles al duidelijk voor u? Vraag dan direct een omgevingsvergunning aan via het Omgevingsloket(Verwijst naar een externe website).
- U ontvangt een ontvangstbevestiging via mail van Je leefomgeving (Let op: u kunt deze bevestiging niet per mail beantwoorden).
- U krijgt binnen 2 weken bericht wie uw aanvraag behandelt.
- Uw aanvraag toetsen we aan wetten en regels,
bijvoorbeeld: omgevingsplan, omgevingskwaliteit (pdf, 15 MB), Besluit Bouwwerken Leefomgeving (BBL)(Verwijst naar een externe website). - Is de aanvraag onvolledig, dan vragen wij u om aanvullende gegevens. De beslistermijn wordt hierdoor wel onderbroken.
- U ontvangt binnen 8 weken een besluit.
- Een verlenging van 6 weken is mogelijk.
- Let op: dient u geen conceptverzoek in voor een complex initiatief, dan kan de uitgebreide procedure van toepassing zijn. Deze procedure duurt 26 weken.
Monument verduurzamen
Verduurzamen is vaak mogelijk. Verduurzamen van monumenten altijd maatwerk en meestal vergunningsplichtig. Voorbeelden van verduurzamen zijn: zonnepanelen, isoleren, warmtepomp of aanbrengen van dubbel glas.
Meer informatie over verduurzamen van monumenten vindt u op de volgende websites.
- Duurzaamheid van rijksmonumenten: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed(Verwijst naar een externe website)
- Handige toolkit duurzaam erfgoed(Verwijst naar een externe website) van de Provincie Noord-Holland en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
- Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM):
Isoleren ramen
Het behoud van historisch glas is een belangrijk uitgangspunt in de monumentenzorg. Oud glas en glas-in-loodramen met historische waarde moeten behouden blijven. Isoleren kan met achterzetramen.
- Isolerende beglazing is mogelijk met een vergunning, mits de monumentale waarde behouden blijft.
- Aanpassing of vervanging van kozijnen kan als het bestaande raamhout niet geschikt is voor isolerend glas.
Er bestaat speciaal isolatieglas voor monumenten, zoals:
- Enkel isolatieglas (4 mm dik).
- Dubbel isolatieglas (vanaf 7 mm dik).
- Bij dubbel glas moeten de afstandprofielen zwart zijn.
- Het buitenblad van isolatieglas wordt bij voorkeur in getrokken glas, verticaal geplaatst uitgevoerd.
- Ventilatieroosters in glas zijn niet toegestaan.
Glas in monumenten wordt traditioneel geplaatst met stopverf, niet met glaslatten. Er is een speciale stopverf ontwikkeld voor een authentieke uitstraling.
Meer informatie vindt u op de volgende websites.
- Uitvoeringsrichtlijn Glas-in-loodpanelen(Verwijst naar een externe website) op de website van Stichting ERM
- Toolkit duurzaam erfgoed(Verwijst naar een externe website)
Vervangen bestaande ramen
Het vervangen van ramen is alleen toegestaan met een vergunning en onder strikte voorwaarden. Dit kan als:
- De ramen meer dan 50% verrot zijn.
- De ramen geen monumentale waarde hebben.
Voorwaarden voor nieuwe ramen
- Detaillering en materiaal moeten aansluiten bij het monument.
- Aanzicht, dagmaten, negge, zwaarte en detaillering aan de buitenzijde blijven gelijk.
- De historische profilering wordt teruggebracht in het nieuwe raam.
- Het bestaande raamsysteem (schuifraam of stolpraam) blijft behouden.
- De houtsoort komt overeen met het oorspronkelijke materiaal. (eiken, fijnjarig en spintvrij grenen of oregon pine ‘clear & better’).
- Draai-kiepramen zijn niet toegestaan. Roedeverbredingen zijn ook niet toegestaan.
Zijn de roedes verdwenen? Dan is het voor het aanzicht van het pand beter om ze opnieuw aan te brengen.
Meer informatie vindt u op de volgende websites:
Subsidie mogelijkheden
Eigenaren van monumenten komen misschien in aanmerking voor een subsidie. Er zijn diverse regelingen die interessant voor u kunnen zijn.
Subsidie rijksmonumenten
Er bestaan 2 typen rijksmonumenten: monumenten met en zonder woonfunctie. Voor beide zijn er subsidie mogelijkheden.
Uitgebreide informatie over subsidies voor rijksmonumenten vindt u op de landelijke websites cultureel erfgoed(Verwijst naar een externe website) en monumenten(Verwijst naar een externe website)
Subsidie provinciale monumenten
Eigenaren van een provinciaal monument kunnen bij de provincie aanspraak maken op een onderhouds- of restauratiesubsidie. Informatie over subsidies vindt u op het subsidieloket van provincie Noord-Holland(Verwijst naar een externe website)
Subsidie gemeentelijke monumenten
Voor onderhoud en instandhouding is een beperkte subsidie gemeentelijke monumenten(Verwijst naar een externe website) beschikbaar. Vraag naar de voorwaarden als u gebruik wilt maken van deze regeling. Let op dat voor veel werkzaamheden een vergunning nodig is.
U kunt pas beginnen met de werkzaamheden, nadat u het (voorlopig) positief besluit voor de subsidie hebt ontvangen. Na afloop van de werkzaamheden, meldt u dat de werkzaamheden afgerond zijn.
Voor de subsidie aanvraag en de gereedmelding vraagt u de formulieren op via email Annebeeksma@debuch.nl(Verwijst naar een e-mailadres)
Helaas is voor 2025 het plafond voor de subsidieregeling gemeentelijke monumenten bereikt. Het is daarom niet mogelijk om op dit moment subsidie aan te vragen.
Gegevensverwerking subsidie gemeentelijke monumenten
- Naam product/dienst: behandelen aanvraag subsidie gemeentelijk beschermd erfgoed.
- Doel van de verwerking: persoonsgegevens verwerken om eigenaren van gemeentelijke monumenten te ondersteunen door verstrekken van een subsidie.
- Rol van de gemeente: burgemeester en wethouders van de gemeente Bergen zijn verantwoordelijken voor de verwerking.
- Grondslag van de verwerking: wettelijke verplichting Subsidieverordening gemeentelijke monumenten gemeente Castricum 2004(Verwijst naar een externe website)
- Categorieën betrokkenen: eigenaren van gemeentelijke monumenten of gemachtigden; stichtingen, verenigingen en natuurlijke personen.
- Categorieën gegevens:
- Gegevens aanvrager:
- voorletters en achternaam,
- straatnaam,
- postcode,
- huisnummer,
- woonplaats,
- bankrekeningnummer,
- offerte onderhoudskosten,
- foto’s van het gebrek,
- inspectierapport (optioneel),
- gegevens uitvoerend aannemer volgt uit de offerte.
- Bankgegevens: banknummer wordt alleen verstrekt bij gereedmelding.
- Religieuze of levensbeschouwelijke overtuigingen: mogelijk herleidbaar uit de aanvraag wanneer de eigenaar van het monument een levensbeschouwelijke stichting is.
- Adresgegevens van het monument: straatnaam, huisnummer, postcode, plaats.
- Gegevens aanvrager:
- Bewaartermijn: 7 jaar.
- Ontvangers buiten de gemeente: nee.
- Herkomst van de gegevens: aanvrager levert de gegevens zelf aan.
- Doorzending van de gegevens naar landen buiten de EER: nee.