Evaluatieverslag proef autoluwe Dorpsstraat

De belangrijkste conclusies van de evaluatie van de proef autoluwe Dorpsstraat staan hieronder.

U kunt ook het volledige Evaluatierapport proef autoluwe Dorpsstraat (pdf, 2 MB) inzien. De bijlagen staan onderaan de pagina.

Conclusies evaluatierapport

Doel van de pilot was om in de praktijk te testen of 2 ambities uit het raadsprogramma kunnen worden verwezenlijkt. Deze test is adequaat uitgevoerd, ondanks een minder lange periode dan oorspronkelijk gepland en met een verkeerskundige aanpassing in de Verzetsheldenbuurt. Er zijn voldoende testresultaten verzameld en deze blijken waardevol genoeg om te kunnen gebruiken om vervolgkeuzes te maken.

Geconcludeerd kan worden dat de geteste maatregelen van de pilot door inwoners en ondernemers niet zijn ervaren als een manier om de aantrekkelijkheid van de Dorpsstraat te vergroten, ondanks dat het autoverkeer in de straat is afgenomen en het aantal passanten licht is toegenomen. Het afgenomen autoverkeer in de Dorpsstaat heeft – samen met de maatregelen bij de overweg – wel geleid tot een iets veiligere overweg en Dorpsstraat. Ook kan worden geconcludeerd dat de voorkeursroute intensiever is gebruikt gedurende de pilot. Daar tegenover staat – net zoals op reguliere marktdagen – de objectieve en subjectieve (ongewenste) toename aan sluipverkeer door de Prinses Beatrixstraat en Verzetsheldenbuurt.

De berichtgeving over de pilot op sociale media was overwegend negatief. De focus lag op verkeersproblemen en -overlast, en de noodzaak om hier een structurele oplossing voor te vinden.

Leefbaarheid en economie

Uit de resultaten op het gebied van het thema leefbaarheid en economie blijkt dat de positieve effecten van en het draagvlak voor versterking van winkel- en verblijfsgebied door middel van een Dorpsstraat met minder (auto)verkeer gering zijn. Zo blijkt dat het totaal aantal passanten tijdens het autoluw zijn van de Dorpsstraat niet beduidend meer is dan in de periode voor en na de pilot. Ook blijkt uit interviews onder passanten dat het toegenomen gevoel van veiligheid voor de fietser, in een Dorpsstraat met minder auto’s, werd afgezwakt door andere onveilige en belemmerende verkeerssituaties, zoals snel rijdend verkeer. Hierbij moet worden vermeld dat deze situaties zich ook los van de pilot voordoen.

Uit de interviews, enquête en gesprekken met de omgeving blijkt dat er zowel bij ondernemers als bewoners weinig draagvlak bestaat voor het autoluw maken van de Dorpsstraat. Het grootste deel van de ondernemers heeft geen voordelen ervaren van de pilot. De boodschap aan de ondernemers dat de pilot o.a. was bedoeld voor het versterken van het winkelgebied is niet altijd als zodanig ervaren. Ook het grootste deel van de inwoners heeft overwegend nadelen ervaren van de pilot. Wel heeft het autoluwe horecaplein kansen geboden voor een reeks aan culturele evenementen. De muzikale acts en de evenementen die zijn georganiseerd op zonnige dagen zijn goed bezocht

Thema verkeer

Dorpsstraat

Uit de resultaten op het gebied van het thema verkeer komen positieve en negatieve effecten naar voren. Positief is het verminderde aantal voertuigen dat vanaf de overweg de zuidzijde van de Dorpsstraat inrijdt, evenals de auto intensiteit in heel de Dorpsstraat. Deze resultaten worden bevestigd door een derde van de ondernemers die in de enquête hebben aangegeven dat het rustiger en veiliger is geworden in de Dorpsstraat voor fietsers en voetgangers. Door resultaten uit de interviews wordt dit enigszins afgezwakt omdat inwoners en ondernemers tevens aangeven andere onveilige verkeerssituaties te ervaren.

Voorkeursroute

Uit verkeerskundig oogpunt is het toegenomen verkeer over de voorkeursroute positief. Deze metingen werden bevestigd door de helft van de inwoners die in de enquête hebben aangegeven gebruik te maken van de voorkeursroute. Tegenover deze positieve ontwikkelingen staat het sterk toegenomen verkeer in de Prinses Beatrixstraat en in verschillende straten in de Verzetsheldenbuurt. Vanuit deze straten in Castricum zijn diverse negatieve reacties binnengekomen wat o.a. tot het besluit van de raad heeft geleid om één van de maatregelen in de Verzetsheldenbuurt te verwijderen. De meetgegevens van de auto intensiteiten in deze straten zijn daarmee in lijn met de reacties uit de omgeving, en vice versa.

Overige delen Castricum

Ook vanuit andere delen in Castricum zijn per mail en via sociale media negatieve reacties binnengekomen over de maatregelen van de pilot. Hierbij moet wel worden vermeld dat mensen die negatief zijn, sneller geneigd zijn zich hierover te uiten dan mensen die neutraal of positief staan tegenover veranderingen. De focus in de reacties lag op verkeersproblemen en -overlast. Deze negatieve reacties worden echter niet bevestigd door de meetgegevens. De meetgegevens geven namelijk aan dat de veranderingen in verkeersintensiteit in 24 overige delen van Castricum binnen acceptabele marges is gebleven. Het is daarnaast de vermelding waard dat in de Pernéstraat en Schoolstraat de maatregelen als positief zijn ervaren.

Overweg Beverwijkerstraatweg

De verwachting is dat de aanleg van de in de pilot geteste combinatie van maatregelen al op korte termijn kan leiden tot een verbetering van de afrij-capaciteit. Deze ‘winst’ zal met de invoering van PHS én de te verwachten verkeersgroei (die zal gaan optreden tussen nu en het moment van invoeren van PHS) echter meer dan volledig teniet worden gedaan. Indien een structureel verkeer-reducerend effect op de Beverwijkerstraatweg bereikt kan worden van 10-20% ten opzichte van de intensiteit in het jaar 2019 dan lijkt het mogelijk om een situatie te bereiken waarbij het verkeersaanbod (de intensiteit) in dezelfde orde van grootte ligt als beschikbare afrijcapaciteit. Dan blijft er alsnog een situatie over die als ‘precair’/’niet robuust’ bestempeld moet worden. Bij een kleine negatieve verandering van de situatie zal de maximale afrijcapaciteit van de overweg overschreden worden.

Slotoverweging

Het projectteam wil de nadruk leggen op de directe relaties tussen de uitkomsten van de pilot en de oplossingsrichtingen voor de spoorwegovergang Beverwijkerstraatweg, op de korte en lange termijn.

Een oplossing voor de kortere termijn ligt complex. Uit de Variantenstudie is namelijk gebleken dat enkel een samenhangend pakket aan maatregelen, bestaande uit maatregelen bij de overweg in combinatie met een autoluwe Dorpsstaat, op korte termijn de verkeersveiligheid en -doorstroming kan verbeteren. Het realiseren van een selectie van de maatregelen bewerkstelligt dit effect níet of in mindere mate. De in paragraaf 3.3.3 gerapporteerde bevindingen maken duidelijk dat de beschikbare afrijcapaciteit van de overweg Beverwijkerstraatweg, als ‘precair’/’niet robuust’ bestempeld moeten worden. De oplossing voor het verbeteren van de veiligheid en -doorstroming op de overweg op de korte termijn hangt daarmee direct samen met het al dan niet kiezen voor een samenhangend pakket aan maatregelen.

Daarnaast heeft de keuze voor een samenhangend pakket aan maatregelen een direct effect op de oplossingsrichtingen voor de overweg op de lange termijn. Het samenhangende pakket aan maatregelen voor de korte termijn maakt namelijk tevens onderdeel uit van één van de oplossingsrichtingen voor de lange termijn, namelijk de zogeheten Fietsersbondvariant. Bestuurlijke uitspraken die worden gedaan over het al dan niet willen uitvoeren van (een deel van) de maatregelen van de pilot hebben daarmee een direct effect op de 'haalbaarheid van de lange termijn Fietsersbondvariant'. 

De pilot heeft bij diverse inwoners de wens voor een lange termijn oplossing nog meer aangewakkerd. Zo is geregeld een opmerking gemaakt over het structureel willen verminderen van het autogebruik in Castricum. Ook is de noodzaak voor een structurele lange termijn oplossing voor de spoorwegovergang Beverwijkerstraatweg vaker benoemd. Het vinden van deze oplossing ligt echter, zoals ook al in het eerste hoofdstuk is benoemd, zeer complex. Er bestaat géén structurele oplossing voor de onveilige verkeerssituatie op de spoorwegovergang zónder uitdagingen op het gebied van natuur, stedenbouw, financiën en een goede woon- en leefomgeving.

Indien (een deel van de) maatregelen van de pilot – na goedkeuring door de raad – geeffectueerd worden, wordt de procedure voor Verkeersbesluit(en) in gang gezet.

Bijlagen en toelichting